Personeelsverloop is momenteel erg hoog. Het is makkelijk om de experimenterende Generatie Z daar de schuld van te geven, maar de oorzaak ligt in de meeste gevallen bij de werkgever. Wellicht een harde waarheid voor sommige ondernemers, maar desalniettemin een waarheid.

De reden voor vertrek is ontevredenheid en de oorzaak daar weer van is een gebrek aan waardering. Nee, niet omdat het salaris ergens anders beter is. Waardering geef je op meerdere manieren en iedere medewerker heeft daar andere behoeftes in. Het is daarom als werkgever essentieel om jezelf te verdiepen in de 5 talen van waardering op de werkvloer.

De 5 talen van waardering op de werkvloer

Wellicht heb je weleens van de 5 talen van de liefde gehoord. Iedereen ontvangt en geeft liefde op een andere manier. Daarom ontstaan er ook zo vaak conflicten tussen stellen, ze hebben alle twee andere behoeftes. Hetzelfde geldt voor een werknemer-werkgever relatie. Als je elkaar niet op de juiste manier waardeert, komt de boodschap niet aan en groei je uit elkaar.

Maar er is nog een andere hele belangrijke reden waarom je de manier van waardering aan moet passen aan de behoeftes van je werknemer. Het gaat ook om de manier waarop je personeel bevestiging zoekt. Als iemands taal bijvoorbeeld ‘positieve woorden’ is, dan moet je deze persoon vaker complimenten geven dan je misschien uit jezelf zou doen. Anders gaat de werknemer twijfelen of het werk wel goed wordt uitgevoerd.

Er zijn vijf verschillende talen van waardering op de werkvloer:

1. Positieve woorden: waardering in de zin van complimenten en bemoedigende woorden;
2. Tijd en aandacht: je maakt kwalitatieve tijd vrij voor je medewerker;
3. Hulpvaardigheid: je probeert de ander zo veel mogelijk te helpen;
4. Cadeaus: je geeft en ontvangt graag waardering in de vorm van cadeaus;
5. Lichamelijk contact: een gepaste aanraking als blijk van waardering.

Hieronder vind je een uiteenzetting van de 5 talen, met voorbeelden en tips voor de toepassing ervan.

Positieve woorden

Het geven van complimenten is de meest traditionele blijk van waardering. Een compliment krijgen voelt altijd goed. Dat werkt natuurlijk precies zo op de werkvloer. Het geven van feedback aan medewerkers is vrij normaal, maar het nut daarvan verdwijnt als nooit de positieve woorden worden uitgesproken.

En het wordt nog ingewikkelder, wát je zegt maakt ook uit. Een vaag compliment als “goed gedaan” heeft minder effect dan een gespecificeerd compliment als “tijdens dit project kwam je met waardevolle initiatieven waar we veel aan hebben gehad”.

Als je nog een stap verder wilt gaan, kun je ook afwisselen in de inhoud van complimenten. Het voorbeeld uit de vorige alinea was werk gerelateerd, maar je kunt ook iemands persoonlijkheid en karakter complimenteren. Bijvoorbeeld: “Ik vind het erg prettig dat je een kalm persoon bent waar we in stressvolle situaties op kunnen bouwen.”

Verder wil iedereen vooral gezien worden. Dus druk ook uit in woorden dat je waardeert wat iemand voor jouw bedrijf doet. “Ik zie dat je soms een halfuur langer doorwerkt als het druk is. Die inzet waardeer ik enorm.”

Het voelt in het begin wellicht wat onwennig, maar woorden als deze komen aan. Ze hebben daarmee impact op het werkgeluk van werknemers en dat heeft weer effect op de loyaliteit van werknemers.

Tijd en aandacht

Aandacht aan je team geven is iets anders dan kwalitatieve aandacht geven. Dat betekent: aandachtig luisteren, oogcontact, je telefoon in je zak en interesse tonen. Dat geldt voor tijdens meetings, maar ook op niet werk gerelateerde momenten zoals bij de lunch of gewoon tussendoor.

Dit is vaak een lastig punt voor een ondernemende werkgever. Je bent al druk genoeg met het sturen van de onderneming en vindt praten bijna zonde van je tijd. Maar het doet wonderen voor de band met je personeel. Ik heb zelf weleens bij een bedrijf gewerkt waar ik duidelijk voelde dat de directeur geen interesse had in een beginner zoals ik. Ik begreep goed dat we weinig gemeen hadden, maar het gevoel van desinteresse was funest voor onze band en het beeld dat ik had bij de organisatie.

Vergeet niet dat het belangrijk is om niet alleen een band te hebben met het team als geheel, maar ook met ieder teamlid apart. Daarvoor is 1-op-1 tijd essentieel.

Hulpvaardigheid

Het is makkelijk om je op je eigen werk te focussen, maar als je kunt detecteren waar hulp nodig is, dan is dat erg waardevol. Heeft iemand bijvoorbeeld een taak dat hij/zij nog nooit heeft gedaan, vraag dan even of je kan helpen met uitleg of begeleiding. Belangrijk punt daarbij is om een cultuur te creëren waar hulp vragen als kracht wordt gezien. Anders zal de aangeboden hulp nooit worden aangenomen, terwijl die wel nodig is.

Goed om in het oog te houden is de fijne lijn tussen behulpzaam zijn en micromanagement. Te veel te hulp schieten kan namelijk worden opgevat als controle. Daarom is vragen of er hulp nodig is – en daarin specifiek zijn – een goede tussenweg. Specifiek zijn wil zeggen dat je hulp aanbiedt voor een concrete taak, bijvoorbeeld het maken van een bepaalde presentatie. Een algemene vraag als “heb je nog ergens hulp bij nodig” werkt minder goed. Een andere goede vraag is: “is er iets dat ik voor je kan doen om je werk makkelijker te maken?”

Cadeaus

Als je waardering uit in de vorm van cadeaus doet het er toe wat je geeft. Dat moet óf een nuttig cadeau zijn of een persoonlijk cadeau. Een nietszeggend cadeau als een mok met het bedrijfslogo gaat je niet in dankbaarheid afgenomen worden. Verdiep je dus echt in de behoeftes van je personeel.

Omdat het bedenken van een toepasselijk en persoonlijk cadeau heel lastig kan zijn help ik je graag op weg met een paar voorbeelden:

• In deze tijden wordt alles duurder en dat merkt jouw personeel ook. Naast een gepaste inflatiecorrectie is het leuk om ze bijvoorbeeld een dinerbon te geven. Dit zijn de kosten waar snel op bespaard wordt als het budget wat krapper wordt.
• Als er net een stressvolle tijd is geweest, kun je iedereen een ontspanningspakket of massagebon cadeau doen. Of iets dat ook altijd gewaardeerd wordt: een extra vrije dag.
• Dit is een gestolen idee, maar wel erg leuk om te benoemen: ik kwam laatst een bedrijf tegen die een werknemer een bucketlistcadeau gaf als diegene 5 jaar in dienst was. Bijvoorbeeld een reis of in het geval van het artikel: een bruidsjurk. Dit kan natuurlijk ook op een wat kleinere schaal. Een jubileum vieren, groot of klein, wordt altijd gewaardeerd.
• Wat betreft het kerstpakket is het leuk om ieder jaar op zoek te gaan naar een originele variant. De standaard doos met Italiaans getinte producten en een pizzabord kennen we nu wel. Dat komt niet over alsof erover na is gedacht.

Een goede tip is ook om altijd tekst en uitleg te geven! Waarom heb je voor dit cadeau gekozen? Dan laat je echt zien dat erover na is gedacht.

Lichamelijk contact

Ik krijg toch wel een lichte error bij deze, want met deze vorm van waardering begeef je je op glad ijs. Of waardering in de vorm van bijvoorbeeld een klopje op de schouders wordt gewaardeerd is situatieafhankelijk. En dan bedoel ik ook echt héél situatieafhankelijk. Aangezien ik vooral met ondernemers werk die leidinggeven aan personeel en daardoor in strikte zin hiërarchisch boven hen staat, kan een aanraking áltijd verkeerd worden opgevat. Ik ga mijn vingers er niet aan branden. Vermijd daarom altijd lichamelijk contact tenzij je 100% zeker weet dat het niet ongepast is. Bijvoorbeeld een high five bij een overwinning.

Hoe kom je erachter wat iemands taal van waardering is?

Als je met een team te maken hebt, zul je merken dat verschillende werknemers verschillende voorkeuren hebben. Het is daarom hoe dan ook goed om de verschillende waarderingstalen af te wisselen (uitgezonderd van het lichamelijke contact).

Toch kun je het nog effectiever maken door er gewoon naar te vragen. Het is echt niet zo’n gekke vraag. Je vraagt in wezen naar iemands behoeftes. Daar hoef je ook niet te moeilijk over te doen, een snelle enquête geeft direct inzicht.

Belangrijkste manier van waardering

Voor nu is het goed om te weten dat uit een algemeen onderzoek van Survey Monkey komt dat het grootste deel van de werknemers positieve woorden en cadeaus de voorkeur geeft. Hulpvaardigheid scoort ook nog wel goed. Lichamelijk contact staat – voorspelbaar genoeg – ver onderaan.

Benieuwd naar het onderzoek van Survey Monkey? Hier lees je het volledige artikel